Szanowni Państwo!
Bardzo proszę o wyjaśnienie, jak poprawnie odmienić nazwiska takich artystów, jak: Girolamo da Campagna, Guglielmo della Porta, Juan Pantoja de la Cruz, Jacopo Barozzi da Vignola, Giovanni da Bologna. Skąd czerpać wiedzę na temat odmiany nazwisk obcych z przyimkami? Słowniki zalecają, by nazwiska odmieniać, ale można w nich spotkać nazwiska z przyimkami, przy których odnotowano, że są nieodmienne… Rodzi się pytanie, dlaczego niektóre są nieodmienne.

Renata

Szanowni Państwo,
w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Jestem agentem ds. obrotu nieruchomościami i mam wątpliwości dotyczące interpunkcji w tekstach ofert. Szczególnie kiedy określa bądź dookreśla się lokalizację danej nieruchomości: „Mieszkanie położone jest na pierwszym piętrze, w bloku czteropiętrowym, na ulicy Mickiewicza, w Katowicach”. Z jednej strony nadmiar przecinków aż razi, ale z drugiej każdy z okoliczników miejsca jest niezależny, a jeśli tak, to znaczy, że są równorzędne, ergo powinno się je rozdzielać.
Pozdrawiam

Odnośnie słów nająć i wynająć, to słownik PWN mówi, że nająć oznacza najmować coś od kogoś za opłatę. W drugą stronę nic nie podaje. Natomiast przy wynająć podaje, że można wynajmować coś za opłatę albo dać coś w wynajem. Więc stąd wynika, że słowo nająć i wynająć nie są synonimami? Są rozgraniczone? Co innego w przypadku najmować i wynajmować.

Dzień dobry,

w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

Z poważaniem

Mariusz Jachimczuk

Sekretarz Gminy Wola Uhruska

Szanowni Państwo,

chciałbym dopytać w sprawie nieodmienności wyrażeń łacińskich typu modus operandi. W słowniku można odnaleźć sformułowanie, że wyrażenie w każdej formie jest takie samo. Dla osób znających jednak język łaciński zdania „analiza modus operandi sprawcy”, a tym bardziej „są różne przykłady modus operandi sprawców” wygląda co najmniej dziwacznie. Czy można jednak stosować odmianę takich zwrotów i budować zdania typu „analiza modi operandi”? Jaka jest też przyczyną tej nieodmienności? Z góry dziękuję za pomoc.

Z wyrazami szacunku

Daniel

Czy w języku polskim dopuszczale jest, aby kobieta miała jakiekolwiek męskie imię, jako tzw. 'drugie imię'? U mężczyzn, dopuszczalne jest imię Maria — bez fleksyjnej zmiany zaznaczającej płeć męską, jako imię drugie (tradycyjnie dopuszczalne). Czy istnieje jakaś analogia, w języku polskim tradycyjnym?

Czy w takich konstrukcjach zdaniowych należy użyć drugiego przecinka? Zakładamy, że w każdym zdaniu część po spójniku nie jest wtrąceniem, tylko jest równoważna części przed spójnikiem.

1. Znacząca większość Szkotów, a także Irlandczyków(,) nie zna języka swoich celtyckich przodków.
2. Szeryf, a zarazem stróż prawa(,) nie może sobie pozwolić na takie ekscesy.
3. Niedoświadczony, acz inteligentny człowiek(,) powinien dać sobie z tym radę bez trudu.

Szanowni Państwo,
serdecznie proszę o odpowiedź na nurtującą mnie kwestię, dotyczącą zapisu dat, np. roku szkolnego czy sezonu rozgrywek piłkarskich. Chciałbym się dowiedzieć, która wersja zapisu jest poprawna – 2011/2012, 2011/12 czy 2011-2012.

1. W Słowniku interpunkcyjnym J. Podrackiego i A. Gałązki znalazłem zdania: „Idzie diabli wiedzą dokąd”, „A z nami, diabeł jeden wie, co będzie” (s. 131). Jeśli dobrze zrozumiałem, autorzy traktują drugie zdanie jako zdanie złożone. Czy możliwe byłoby usunięcie przecinków w drugim zdaniu lubi wstawienie ich w pierwszym?
2. Gdy autorzy mówią o swoim podręczniku, zawsze nazywają go Słowniczek (z dużej litery), a przecież na okładce widnieje Słownik. Czy taka praktyka jest prawidłowa?